Anayasa Mahkemesi, 7.5.2015 tarihinde verdiği kararla, araç sahibi olmayan kişinin işlediği fiiller nedeniyle araç sahibine tebliğ edilen idari para cezasının Anayasa’nın 38. maddesinde güvence altına alınan “suç ve cezaların kanuniliği ilkesi”nin ihlal edildiğini belirterek ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere dosyanın ilgili mahkemeye gönderilmesine karar verdi.

Hatay İl Emniyet Müdürlüğüne bağlı polisler, ehliyeti olmaksızın araç kullanan sürücünün aynı zamanda araç sahibi olmaması nedeniyle, her ne kadar aracı kullanmasa da araç sahibi olan kişiye de 1.407,00 TL idari para cezası vermiş; bunun üzerine araç sahibi, cezanın kesildiği gün ve saatte aracını kendisinin kullanmadığını, bu sebeple de plakasına kesilen cezayı kabul etmediğini belirtmiştir. Araç sahibi, adına tebliğ edilen para cezasının iptali için Hatay 3. Sulh Ceza Mahkemesine başvuruda bulunmuş; ancak başvurusu aşağıdaki gerekçeyle reddedilmiştir.

 “…İtiraz eden dilekçesinde Antik oto kiralama firmasının sahibi olduğu ve kendi adına kayıtlı olan 31 K 4649 plakalı aracını S.K.’ya kiraya verdiğini, bu şahsın da sürücü belgesiz olan  kendi kardeşi H.K.’ya kendisinin bilgi ve izni dışında verdiğini belirtmiş ise de, itiraz eden hakkında sürücü belgesi olmayan kişiye araç kullandırmaktan dolayı KTK’nın 36/3-a-son maddeleri gereğince idari para cezası verilmiş olup, itiraz eden, bizzat kendisi aracını, sürücü belgesiz kişiye vermemiş olsa dahi , araç kiralama firması sahibi olarak, kiraya verdiği araçların kendi bilgi ve rızası dışında olsa da bu kişilerce başkalarına da verilebileceğini ve kullanılabileceğini öngörmesi gerektiğinden ve kanun maddesinin bu konuda açık olduğu anlaşılmadığından itiraz yerinde görülmemiştir…”

Bunun üzerine araç sahibi Mehmet Güzeloğlu, AYM’ye bireysel başvuruda bulunmuştur. Başvurucu, yalnızca araç sahibi olması nedeniyle hakkında idari para cezası tutanağı düzenlenmesi suretiyle “suç ve cezaların kanuniliği ilkesi”nin ve “fiilsiz suç olmaz ilkesi”nin ihlal edildiğini iddia etmiştir.

Anayasa Mahkemesi yaptığı inceleme neticesinde 7.5.2015 tarihinde verdiği karar ile 2918 sayılı Kanun’un 36. maddesinin üçüncü fıkrasının “Sürücü aynı zamanda araç sahibi değilse, ayrıca tescil plakasına da aynı miktar için ceza tutanağı düzenlenmiştir.” biçimindeki dördüncü cümlesini İPTAL etmiş ve “suç ve cezaların kanuniliği” ilkesinin İHLAL EDİLDİĞİNE, ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için, yeniden yargılama yapılmak üzere dosyanın ilgili Mahkemeye GÖNDERİLMESİNE karar vermiştir.

Emsal karar niteliğindeki bu olay Anayasa Mahkemesi Kararı’na göre trafikte suçu işleyen kişi araç sahibi değilse ve araç sahibi cezanın kesildiği sırada olay yerinde bulunmadığını ispatlarsa cezayı ödemekle yükümlü tutulmayacaktır.

Künye: Anayasa Mahkemesi, Mehmet Güzeloğlu Başvurusu, 7/5/2015 tarihli ve 2014/3134 başvuru numaralı kararı için bkz. 25/06/2015 tarihli ve 29397 sayılı Resmi Gazete. (İlgili karar için tıklayınız.)